Doanh thu sản phẩm biên (Marginal Revenue Product)

Ta đã biết sản phẩm biên là yếu tố đo tốc độ của sản lượng đầu ra khi thay đổi một yếu tố đầu vào. Vậy để biết được mức sử dụng tối ưu và hiệu quả kinh tế (lợi nhuận) thực tế, nhà kinh tế từ sản phẩm biên tính ra được doanh thu sản phẩm biên. 

Doanh thu sản phẩm biên (Marginal Revenue Product) (MRP)

Là lượng doanh thu tăng thêm nhờ tăng thêm một đơn vị yếu tố đầu vào trong khi các yếu tố khác được giữ nguyên.

• Khi vốn (K) được giữ nguyên, doanh thu sản phẩm biên là doanh thu tăng thêm khi tăng một lao động (L). 
• Khi lao động (L) được giữ nguyên, doanh thu sản phẩm biên là doanh thu tăng thêm khi tăng một đơn vị vốn (K)

Sản phẩm biên (MP): Đầu ra được tính bằng đơn vị sản phẩm

Doanh thu sản phẩm biên (MRP): Đầu ra được tính bằng tiền tệ

Biểu thức tính Doanh thu sản phẩm biên (MRP) trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo:

MRP = MP.MR = MP.P

Trong đó:

MRP: Doanh thu sản phẩm biên (Marginal Revenue Product)

MP: Sản phẩm biên (Marginal Product) – sản lượng tăng thêm do một đơn vị đầu vào

MR: Doanh thu biên (MR – Marginal Revenue) – doanh thu có thêm được nhờ sản xuất và bán ra thêm một đơn vị hàng hóa.

P: Giá bán của sản phẩm

Quy luật của doanh thu sản phẩm biên

Vì quy luật hiệu suất giảm dần của sản phẩm biên, đường MRP cũng có xu hướng tăng rồi giảm dần.

Vì công thức MRP = MP.MR = MP.P, có thể thấy đường MRP phụ thuộc vào 2 yếu tố:

• Các yếu tố đầu vào: Sản phẩm biên (MP) tăng lên hoặc giảm xuống cũng ảnh hưởng đến đường MRP
• Các yếu tố đầu ra: Nhu cầu về sản phẩm trên thị trường tăng lên, hoặc giảm xuống, điều này ảnh hưởng đến doanh thu biên (MR), do đó, cũng ảnh hưởng đến doanh thu sản phẩm biên (MRP)

Vai trò của doanh thu sản phẩm biên (MRP)

MRP giúp cho doanh nghiệp quyết định số lượng yếu tố đầu vào tối ưu (như lao động, vốn). Xác định mức lương cân bằng dài hạn. Đồng thời có thể phân tích hiệu quả sản xuất, quyết định khi nào nên mở rộng quy mô sản xuất hoặc thu hẹp quy mô sản xuất.

Ứng dụng của MRP

• Xác định nhu cầu lao động của doanh nghiệp. Tối ưu hoá yếu tố lao động, biết nên thuê bao nhiêu lao động để tối ưu hoá chi phí.
• Giúp hoạch định chính sách tiền lương. Lương của lao động trong thị trường cạnh tranh có xu hướng tiệm cận với giá trị sản phẩm biên của họ
• Quyết định đầu tư và phân bổ nguồn lực. Các yếu tố sản xuất (lao động, vốn, đất đai…) sẽ được phân bổ đến nơi có giá trị sản phẩm biên cao nhất → tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên.
• Đánh giá năng suất của nhân viên. Doanh nghiệp có thể dùng MRP để đánh giá mức đóng góp của từng nhân viên vào doanh thu
• Xác định hiệu quả công nghệ hoặc máy móc. Nếu đầu tư thêm máy móc làm tăng MP → thì MVP cũng tăng → có cơ sở mở rộng quy mô sản xuất.

MRP phản ánh năng suất, hiệu quả và lợi ích kinh tế của từng yếu tố sản xuất. Việc phân tích quy luật của MRP giúp doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận, giảm lãng phí, và phân bổ nguồn lực hợp lý trong nền kinh tế thị trường.