Lợi thế về kinh tế của quy mô

Là lợi thế mà sản lượng càng tăng thì chi phí bình quân dài hạn càng giảm.

Trong cùng một điều kiện sản xuất, khi tăng sản lượng thì doanh nghiệp giảm được chi phí bình quân dài hạn, lý do như sau:

• Quy mô nhỏ, các yếu tố đầu vào không được sử dụng hết công suất.

        + Ví dụ 1: Doanh nghiệp A thuê một nhà xưởng, 5 nhân viên, và nguyên vật liệu đủ để xản xuất 100 cái ghế gỗ. Ban đầu chỉ sản xuất được 20 cái ghế gỗ, trong khi chi phí nhà xưởng, lương cố định cho 5 nhân viên và tiền nguyên vật liệu không đổi. Chi phí bình quân sẽ cao khi chưa sử dụng hết công suất của nhà xưởng.

• Quy mô lớn hơn, doanh nghiệp khai thác được lợi thế nhiều hơn, chi phí bình quân giảm.

        + Ví dụ 2: Doanh nghiệp A khi sử dụng hết công suất của nhà xưởng, các chi phí được sử dụng hết công xuất và sản xuất được 100 ghế gỗ. Như vậy, chi phí bình quân dài hạn sẽ giảm.

• Công nghệ kỹ thuật cao giúp tối ưu hóa chi phí

         + Ví dụ 3: Việc mua một máy có công suất gấp đôi có thể tiết kiệm chi phí hơn việc có 2 chiếc máy có công suất bằng một nửa công suất máy lớn. Vì chi phí quản lý máy móc lớn sẽ giảm thiểu chi phí nhiều hơn máy móc nhỏ.

• Quy mô lớn, chi phí giao dịch giảm

          + Ví dụ 4: Doanh nghiệp A sản xuất 100 ghế gỗ khi giao hàng sẽ tiết kiệm được chi phí giao dịch, vận chuyển, đàm phán.

Bất lợi thế về kinh tế của quy mô

Là khi sản lượng tăng, chi phí bình quân dài dạn cũng tăng lên.

Hiểu rõ là trong điều kiện công nghệ kỹ thuật, việc tăng sản lượng dẫn đến quá tải công suất, dẫn đến phát sinh càng nhiều chi phí không đáng mong muốn.

Ví dụ: Doanh nghiệp A muốn sản xuất thêm 20 chiếc ghế gỗ trong thời gian ngắn, việc này làm tăng công suất hoạt động của máy, nhân viên và nguyên vật liệu. Chúng làm phát sinh thêm chi phí quản lý, bộ máy quản lý trở nên phức tạp và rắc rối thêm.

Ở hai miền của lợi thế và bất lợi thế của kinh tế, có tồn tại một miền mà ở đó, chi phí bình quân dài hạn không đổi. Miền này được gọi là miền hiệu suất không đổi theo quy mô.

Vai trò của lợi thế về kinh tế và bất lợi thế về kinh tế của quy mô trong kinh tế

• Giúp doanh nghiệp tìm được điểm hiệu suất không đổi để đảm bào năng suất tối ưu, giảm chi phí dài hạn xuống mức tốt nhất mà không làm giảm công suất.
• Doanh nghiệp dựa trên điểm lợi thế về kinh tế mà dự đoán, lựa chọn chiến lược đầu tư nguồn lực đầu vào hiệu quả.